อันตรายจาก(อะ)ไร

อันตรายจากไร...ฝุ่น ภัยร้ายที่อยู่ในบ้านเรือน


ไรฝุ่นเป็นสัตว์ที่เล็กมาก มีขนาด 0.1 – 0.5 มิลลิเมตร ชอบอาศัยในช่วงอุณหภูมิ 25 – 30 องศาเซลเซียสและความชื้นสัมพัทธ์ร้อยละ 75 – 80 ไรฝุ่นชอบอาศัยอยู่ตามเตียงนอน (ฟูก) หมอนและผ้าห่มมากที่สุด (ร้อยละ 90 – 100) รองลงมาได้แก่ อาศัยตามเฟอร์นิเจอร์ต่างๆ (ร้อยละ 70 – 95) เคยมีรายงานในปี พ.ศ. 2547 ที่นำตัวอย่างที่นอนจากผู้พักอาศัยในจังหวัดต่างๆ รวม 15 จังหวัดมาศึกษาปริมาณไรฝุ่น พบว่า ที่นอนของกลุ่มตัวอย่างในเขตคลองสานกรุงเทพมหานคร จะพบไรฝุ่นมากที่สุด โดยในฝุ่น 1 กรัมจะมีไรฝุ่น 10,216 ตัว ส่วนที่นอนที่ทำจากนุ่นจะพบไรฝุ่นมากที่สุด (63 ตัวต่อฝุ่น 1 กรัม) รองลงมาได้แก่ที่นอนฟองน้ำใยสังเคราะห์ (34 ตัวต่อฝุ่น 1 กรัม) ส่วนที่นอนใยมะพร้าวพบไรฝุ่นน้อยที่สุด (10 ต่อฝุ่น 1 กรัม)

หลายท่านอาจสงสัยว่าไรฝุ่นเหล่านี้ดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างไร จึงมีการแพร่พันธุ์อยู่ได้ จากการศึกษาพบว่า ไรฝุ่นจะใช้อาหารที่ได้จากร่างกายของเรา กล่าวคือ ในขณะที่เรานอนหลับ ร่างกายจะขับของเหลวและสารอื่นๆ ออกมาในรูปของเหงื่อ ไขมันและขี้ไคล สิ่งเหล่านี้จะปนเปื้อนอยู่ตามผิวหนังและชิ้นส่วนของผ้าต่างๆ และไรฝุ่นได้ใช้สารเหล่านี้เป็นอาหารในการเจริญ โดยเศษผิวหนังหรือขี้ไคล 1 กรัม สามารถเลี้ยงไรฝุ่นจำนวน 1,000,000 ตัว ได้นานถึงหนึ่งสัปดาห์ จึงไม่แปลกใจเลยว่าทำไมจึงมีไรฝุ่นจำนวนมากตามที่นอน นอกจากนี้ถ้าหากสภาพภายในห้องนอนร้อนอบอ้าวและมีความชื้นสูงจะเป็นปัจจัยส่งเสริมให้ไรฝุ่นขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็วอีกด้วย

สำหรับอันตรายจากไรฝุ่นจะทำให้เกิดอาการของโรคภูมิแพ้ขึ้นมา สารก่อภูมิแพ้จากไรฝุ่นจะพบในมูลหรืออุจจาระ เมื่อมูลของไรฝุ่นแห้งก็จะฟุ้งกระจายเป็นอนุภาคเล็กๆ แพร่ปนเปื้อนในอากาศ เมื่อหายใจนำฝุ่นละอองเหล่านี้เข้าสู่ร่างกายเป็นเวลานานๆ จะก่อให้เกิดโรคภูมิแพ้ได้ เช่น โรคหอบหืดหรือเยื่อบุจมูกอักเสบ โดยอาการที่ปรากฏ ได้แก่ เวียนศีรษะ ไอ จาม โพรงจมูกอักเสบ ตาแดง น้ำตาไหล น้ำมูกไหล หายใจไม่สะดวก แน่น อึดอัดบวมในคอหรือทางเดินหายใจหรือหลอดลมตีบตัน ถ้าหากอาการรุนแรงอาจถึงขั้นช็อคและเสียชีวิตได้

การป้องกันโรคภูมิแพ้จากไรฝุ่นที่สำคัญก็คือ การหลีกเลี่ยงไม่ให้สัมผัสกับไรฝุ่นหรือได้รับฝุ่นละอองจากมูลไรฝุ่น วิธีการที่สำคัญก็คือพยายามทำลายไรฝุ่นด้วยการทำลายแหล่งที่อยู่อาศัย เช่น การนำผ้าห่ม หมอนที่นอนและผ้าอื่นๆ ออกผึ่งแดดอยู่เสมอจะทำลายไรฝุ่นหรือทำให้สภาพความชื้นลดลงจนไรฝุ่นไม่สามารถเจริญได้

การซักและทำความสะอาดเครื่องนอน (เช่น ผ้าห่ม ปลอกหมอ ผ้าปูที่นอน ฯลฯ) เป็นประจำก็จะช่วยทำลายไรฝุ่นได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้การทำความสะอาดอาคารบ้านเรือนเพื่อลดจำนวนฝุ่นละอองก็เป็นวิธีการกำจัดไรฝุ่นเช่นกัน

โรคภูมิแพ้จากไรฝุ่นกำลังมีบทบาทสำคัญมากยิ่งขึ้นและเป็นภัยร้ายที่อยู่ในบ้านเรือนของเรา ดังนั้นทุกคนจึงควรช่วยกันกำจัดไรฝุ่น เพื่อป้องกันอันตรายที่อาจทำให้เกิดโรคภูมิแพ้ขึ้นได้ การกระทำดังกล่าวก็เพื่อช่วยกันดูแลสุขภาพของตนเองและบุคคลในครอบครัวให้ปลอดภัยจากโรคภูมิแพ้ที่เกิดจากไรฝุ่นนั่นเองค่ะ